Đồ Sơn - "kinh tế đậm chất biển"

Nghề cá Đồ Sơn có từ rất lâu đời .Tám vạn chai chỉ chuyên nghề cá thuộc loại vạn chài cổ nhất nước ta , định cư liên tục ở đây đến hàng ngàn năm lịch sử . Thôn cá Ngân Hà gốc ở vùng Ba Lạt (Nam Định) bị bão dạt đến đây vào những năm đầu thế kỉ XX , định cư rồi lập thành thôn mới . Làng Ngân Hà thờ 3 con trai Trần Hưng Đạo chứ không thờ thần Điểm Tước như dân cũ và cũng không nuôi chọi trâu . Họ có ngôi đình riêng ở Vạn Thủ gọi là đình Chài.

Ngư dân Đồ Sơn (kể cả một số xóm ở Bàng La) có đủ nghề đánh bắt cá hải sản ở bãi biển ven bờ , ngoài lộng , xa khơi như cào nghêu , xét cua , đi te , đi xiếc , quai xăm , đóng đáy , lưới vùi , lưới gõi, giã đôi .Họ còn giong buồm đến đảo CôTô , Vĩnh Thực để câu cá nhám mập chỉ để cắt lấy vây , một món ăn cao cấp . Gần đây , ngư dân Đồ Sơn phát triển thêm nghề lưới đèn , lưới tôm ba mành .Trước cách mạng tháng Tám 1945 , nghề đóng đáy , quai xăm và nghề lộng giữ vai trò chủ yếu và chiếm tỷ trọng cao trong tổng sản lượng và thu nhập.Nhưng những năm gần đây , 2 nghề này sút kém vì khai thác quá mức , do môi trường sinh thái ít được bảo vệ ,tệ tầu bè nước ngoài xâm lược vùng biển Hải Phòng đánh bắt trộm hải sản nên ngư trường này ngày càng hẹp, hải sản ngày một hiếm .Phát triển nghề cá xa bờ đòi hỏi phải có vốn lớn để đóng tầu , mua sắm ngư cụ , thiết bị , đào tạo nghề nghiệp cho ngư dân . Vấn đề này đang được địa phương và ngành thủy sản quan tâm giải quyết dần giúp Đồ Sơn giữ được thế mạnh với những nghề truyền thống. Đi đôi với nghề cá , từ xưa đã có những nghề phục vụ kèm theo như đóng mới , sửa chữa tàu thuyền , đan nhuộm , lưới tơ , lưới gai , chế biến thủy hải sản như làm mắm tôm , nước mắm , phới sấy cá khô hoặc nướng qua chống ươn để rạng ngày chạy chợ. Những mặt hàng cao cấp như vây cá mập , bóng cá , tôm he , mực sứa sấy khô , dân Đồ Sơn đều có làm nhưng không nhiều .Vì vậy , trước nhu cầu xuất khẩu và phục vụ khách du lịch Đồ Sơn đã không đáp ứng được . Ngoài phương pháp cổ truyền , việc dùng nước đá , xe bảo ôn để bảo quản , chuyên chở hải sản tươi đã được sử dụng khá phổ biến.Trước đây , Đồ sơn không nuôi cá vì ngư trường nhiều , lượng tiêu thụ it .Ngày nay nghề nuôi trồng phát triển khá mạnh , Diện tích nuôi cá nước lợ , nuôi cua xanh , tôm sú , tôm rảo ngày càng tang , phần lớn lấy ruongj muối ở xã Bàng La , ruộng lúa ở Ngọc Xuyên , ở bãi bồi hữu ngạn sông Lạch Tray làm nơi nuôi trồng .

Nghề muối ở Bàng La ít nhất đã có 600 năm lịch sử . Diện tích không rộng , độ mặn nước biển không cao , nhưng có nhiều thuận lợi , ruộng muối trên nền phù sa cổ ổn định, chất lượng muối tốt :”Muối ngon nhớ tới Bàng La .Bưởi ngon lại nhớ Đại Trà Đông Phương”. Những năm 50 của thế kỷXX , Chính phủ cho mở rộng diện tích ở bãi Cầm Cập thành diêm trường nhưng do điều tra cơ bản không tốt , độ mặn không đảm bảo nên sau phải giải thể .Thế mạnh của muối Bàng La Đồ Sơn chính là ở chỗ nằm trên đất liền dễ chuyên chở .Trong thế chiến thứ 2 , và chống chiến tranh phá hoại của đế quốc Mỹ , mới thấy hết giá trị của muối – thứ nhu yếu phẩm không thể thiếu của diêm dân Bàng La đổ mồ hôi , nước mắt đóng góp cho xã hội . Ngoài nghề cá nghề muối Đồ Sơn còn có nghề làm ruộng , làm rẫy ,sơn trang nhưng do diện tích rừng , diện tích ruộng không đáng kể ,lại nhiễm chua mặn nặng nên năng suất , sản lượng thấp .Đồn điền An Cố của Hoàng Trọng Phu trước đây cũng không phát triển được . Ngoài ra , ruộng màu , đất chân đồi trồng dâu tốt nên nghề dệt lụa của Đồ Sơn cung vang tiếng 1 thời . Xưa tuy là vùng cá , muối tương đối lớn của một tiểu vùng nhưng giao thông vận tải kém , do đó thị trường tiêu thụ hẹp nên kinh tế Đồ Sơn tuy có khá hơn vùng thuần nông nhưng nhìn chung dân tình cũng chỉ đủ ăn .Số người giầu có không nhiều , vốn liếng của họ cũng thuộc loại nhà giầu xứ quê mà thôi.

Kinh tế du lịch-dịch vụ là ưu thể lớn của Đồ Sơn , nhưng cũng chỉ từ ngày đổi mới đến nay mới trở thành ngành kinh tế mũi nhọn , thực sự làm thay đổi bộ mặt của thị xã , tạo đà , tạo thế cho Đồ Sơn vươn lên mạnh mẽ.