Khoa học và công nghệ tạo sức bật mới cho xuất khẩu nông, lâm, thủy sản
Việc đầu tư mạnh mẽ vào nghiên cứu, ứng dụng công nghệ cao và cải tiến giống đã giúp ngành nông, lâm, thủy sản duy trì đà tăng trưởng ấn tượng. Những bước tiến về khoa học và công nghệ không chỉ nâng chất lượng sản phẩm mà còn mở rộng năng lực cạnh tranh của nông sản Việt Nam trên thị trường quốc tế.
Khoa học và công nghệ đang trở thành nền tảng quan trọng thúc đẩy tăng trưởng của ngành nông, lâm, thủy sản Việt Nam trong những năm gần đây.
Hệ thống nghiên cứu trong toàn ngành đã phát triển cả về chiều rộng lẫn chiều sâu, thể hiện qua việc công nhận 225 giống cây trồng, vật nuôi, thủy sản và lâm nghiệp mới, cùng 150 tiến bộ kỹ thuật được đưa vào sản xuất. Nỗ lực nghiên cứu còn góp phần hình thành 158 văn bằng sáng chế, sở hữu trí tuệ và giải pháp hữu ích, tạo cơ sở khoa học cho đổi mới công nghệ.
Các thành tựu nghiên cứu bước đầu được áp dụng rộng rãi, thông qua 1.000 mô hình sản xuất ứng dụng khoa học và công nghệ trên khắp cả nước. Nhiều thiết bị, vật liệu mới được phát triển, hỗ trợ quá trình cơ giới hóa, tự động hóa và nâng cấp công nghệ trong nông nghiệp.
Cùng với đó, hoạt động nghiên cứu công bố quốc tế tăng trưởng mạnh, với hơn 3.600 bài báo quốc tế và hơn 6.500 bài báo trong nước trong giai đoạn gần đây, cho thấy sức bật của đội ngũ khoa học.

Khoa học công nghệ đóng góp lớn vào sự phát triển của ngành thủy sản.
Nguồn nhân lực chất lượng cao tiếp tục được bồi dưỡng thông qua việc đào tạo hàng trăm thạc sĩ và tiến sĩ mỗi năm, tạo nền tảng để ngành duy trì năng lực nghiên cứu lâu dài. Hệ thống tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật cũng được hoàn thiện với hàng trăm QCVN, hàng nghìn TCVN được ban hành và cập nhật góp phần nâng chất lượng sản phẩm và đáp ứng yêu cầu của thị trường toàn cầu.
Hiệu quả của khoa học và công nghệ được thể hiện rõ trong thực tiễn sản xuất. Nhờ áp dụng các quy trình canh tác tiên tiến, công nghệ sinh học, vật liệu mới và hệ thống tưới tiêu hiện đại, chi phí sản xuất của nông dân và doanh nghiệp giảm đáng kể, hiệu quả tăng từ 10-30% tùy mô hình. Cùng với đó, sự đầu tư của doanh nghiệp vào nông nghiệp công nghệ cao giúp hình thành các chuỗi sản xuất - chế biến - tiêu thụ khép kín, nâng cao giá trị gia tăng cho sản phẩm xuất khẩu.
Trong vài thập kỷ qua, nông nghiệp Việt Nam đã có bước chuyển lớn: Từ đảm bảo an ninh lương thực đến phát triển các sản phẩm sạch, chất lượng cao phục vụ xuất khẩu. Các giống mới năng suất vượt trội, giải pháp công nghệ xanh, chế phẩm sinh học và kỹ thuật canh tác hiện đại được ứng dụng rộng rãi, tạo nền tảng để Việt Nam vừa đảm bảo nhu cầu trong nước vừa chinh phục nhiều thị trường quốc tế khó tính.
Triển vọng xuất khẩu nông, lâm, thủy sản tiếp tục tích cực. Năm 2025, dự báo kim ngạch toàn ngành có thể đạt khoảng 70 tỷ USD, tăng đáng kể so với mức khoảng 62,5 tỷ USD của năm 2024. Đây là kết quả của việc nâng cao chất lượng sản phẩm, mở rộng thị trường và gia tăng mức độ chế biến sâu, tất cả đều dựa trên nền tảng phát triển khoa học và công nghệ.
Cùng với nông nghiệp, các lĩnh vực địa chất, khoáng sản, biến đổi khí hậu, môi trường và viễn thám cũng đạt nhiều tiến bộ quan trọng. Các công trình nghiên cứu trong những lĩnh vực này được triển khai vào thực tiễn, hỗ trợ quản lý tài nguyên, quy hoạch phát triển và bảo vệ môi trường hiệu quả hơn.
Dù vậy, thực tế cho thấy việc ứng dụng kết quả nghiên cứu vào sản xuất và quản lý vẫn chưa tương xứng với tiềm năng. Một số đề tài chất lượng còn chậm được chuyển giao hoặc thương mại hóa. Điều này đòi hỏi nỗ lực cải thiện cơ chế nội bộ, giảm bớt thủ tục hành chính, đồng thời tăng tính gắn kết giữa nghiên cứu và nhu cầu thực tế của doanh nghiệp, người dân và ngành.

Trong thời gian tới, việc mở rộng không gian nghiên cứu về nuôi biển công nghiệp quy mô lớn, phát triển rừng bền vững gắn với nâng cao sinh kế, hay ứng dụng mạnh khoa học công nghệ số trong quản lý nông nghiệp được nhận định là hướng đi chiến lược. Những định hướng này, nếu được triển khai hiệu quả, sẽ tiếp tục củng cố vị thế nông sản Việt Nam và tạo xung lực mới cho tăng trưởng xanh, bền vững.
Bằng cách tiếp tục đầu tư cho khoa học và công nghệ, hoàn thiện cơ chế và thúc đẩy chuyển giao kết quả nghiên cứu, ngành nông, lâm, thủy sản Việt Nam có thể duy trì tốc độ tăng trưởng cao, mở rộng thị trường, nâng cao giá trị sản phẩm, và đóng góp mạnh mẽ hơn nữa cho sự phát triển kinh tế quốc gia.
Trung tâm Truyền thông KH&CN / mst.gov.vn
https://dangcongsan.vn/bokhoahoccongnghe/tin-tuc-hoat-dong/khoa-hoc-va-cong-nghe-tao-suc-bat-moi-cho-xuat-khau-nong-lam-thuy-san.html